پردازش شنوایی عبارتست از استفاده از اطلاعات اکوستیکی توسط سیستم شنوایی
توانایی پردازش شنیداری شامل:
درک تفاوت بین محرک های صوتی
جهت یابی منبع صدا
توجه به سیگنال های صوتی درطولانی مدت
تشخیص گوینده ودریافت گفتار در یک زمینه پراز نویز
تمایز بین صداها و کلماتی که ازنظر آوایی مشابهند
ذخیره نمودن و یادآوری تحریکات صوتی درحافظه شنوایی
اختلالات پردازش شنیداری مرکزی(CAPD)
طبق تعریف مراجع بینالمللی (ASHA, 2005)، اختلال پردازش مرکزی شنوایی (central auditory processing) عبارت از نقص در پردازش ادراکی محرکات شنوایی و فعالیت نوروبیولوژیکی زمینه در آن پردازشها است.
CAPD احتمالاً ناشی از بازنمایی عصبی ناهنجار اصوات گفتاری و غیرگفتاری در دستگاه عصبی مرکزی شنوایی است و امکان بروز آن در کودکان و بزرگسالان با شنوایی هنجار وجود دارد.
(CAPD) :نقص درپردازش سیگنال های شنیده شده که به نقص درحساسیت شنوایی وهوشی ارتباطی ندارد .
در کودکان زمانی مطرح می شود که کودک ازنظر زبانی، یادگیری خواندن یااز نظر رفتاری اختلالاتی رانشان می دهد .
به ناتوانی یا توانایی ناقص درکوشش برای درک کردن، به خاطر آوردن وشناختن اطلاعات شنوایی ارائه شده به فردی باهوش وحساسیت شنوایی نرمال اطلاق می شود.
CAPD مشکلات متعددی در عملکردهای مهم مرتبط با پردازش گوش دادن و درک زبان بیانی، به خصوص در حضور نویز زمینه ایجاد مینماید. به همین ترتیب، نقص CAPD میتواند شامل مشکل در جهت یابی و مکان یابی، تمایز شنیداری، بازشناسی الگوهای شنوایی، مشکل در پردازشهای زمانی و دیگر اختلالات باشد.
ضمناً CAPD میتواند همراه با، یا ناشی از کم شنوایی محیطی نیز باشد.
علایم
مشکل در شنیدن پیام گفتاری در نویز یا محیط بازآوا
مهارت ضعیف گوش دادن
مکان یابی
یادگیری زبان خارجی، اصطلاحات تخصصی و غیر روزمره
درخواست دائم برای تکرار مطالب
مشکل در پردازش گفتار سریع
پاسخ دهی نامناسب یا تاخیردر پاسخگویی به محرکات کلامی
عدم توانایی دریافت ویژگیهای پروزودیک گفتار (مانند لحن جملات)
حواس پرتی سریع با محرکات خارجی
مشکل در اجرای دستورات کلامی
توانایی ضعیف در موسیقی
مشکل در هجی کردن، خواندن، تلفظ و یادگیری
ظرفیت محدود حافظه کوتاه مدت
مدام تکرار کردن «چی» ، «هان»
ناتوانی درتمرکز بر وقایع شنوایی واحساس خستگی بعداز دقت در گوش دادن
نقص در یکپارچگی شنوایی برای ترکیب اصوات ،آگاهی واجی ،مهارت های آوایی
ضعف حافظه شنوایی در دستورات وپی گیری توالی ها : فراموش کردن ابتدا وانتهای جمله ی گفته شده بلافاصله پس از بیان آنü مهارت های زبانی وگفتاری آنها از نطر درکی وبیانی ضعیف هستند
ü غالبا کم توجه هستند
ودر مواجه بافعالیت های فکری طولانی یاپیچیده به سرعت خسته می شوند
با تحریکات بینایی وشنوایی گیج وسردر گم میشوند
شیوع
شیوع CAPD در پسران بیش از دختران (تقریبا دو برابر) است و در کودکانی که سابقه ابتلا به عفونت گوش میانیدارند نیز شیوع آن بیشتر است. به نظر میرسد تقریباً ۷ درصد کودکان مبتلا به CAPD باشند.
برخی منابع شیوع آن را ۲ الی ۳ درصد ذکر کردهاند.
اختلالات مشابه باCAPD
اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD)
اتیسم
اختلالات پردازش زبان
برخی اختلالات شناختی منجر به بروز رفتارهایی مشابه CAPD در گوش دادن به اصوات میشوند.
ناتوانایی های یادگیری
تشخیص
تشخیص CAPD اغلب دشوار است. نتایج آزمونها میتواند مبهم بوده یا تفسیر آنها دشوار باشد. از آنجا که CAPD در روشهای تصویر برداری مغزی (برای مثالMRI و CT Scan) مشخص نمیشوند، برخی متخصصین آن را به عنوان یک ماهیت بالینی مشخص محسوب نمیکنند.
نتایج آزمونهای مرکزی شنوایی در این افراد نشان از اختلال در دستگاه عصبی مرکزی شنوایی دارد.
درمان
تحقیقات صورت گرفته در حوزه پلاستیسیتی عصبی، مبانی علمی محکمی در اختیار گذاردهاست که بر مبنای آنها چندین قاعده کلی در مورد مداخلات CAPD شکل گرفتهاست
مداخلات CAPD
ü تغییر محیط یادگیری/ارتباط برای تسهیل دسترسی به سیگنال شنیداری. برای برخی مبتلایان به CAPD، سیستمهای FM، سمعک یا سایر وسایل کمک شنوایی میتوانند کمک کننده باشند.
ü آموزش استفاده از موأخذ مرکزی جهت استحکام بخشیدن به مهارتهای سطح بالای فرا-زبانی و فرا-شناختی تا به نوعی جبران کنند ضایعه شنیداری باشند.
Ø درمان نقایص شنیداری خاص از طریق فعالیتهای هدفدار تربیت شنوایی که میتواند به صورت برنامههای کامپیوتری یا روشهای دیگر ارایه تحریکات صورت پذیرد.
References
Bellis TJ. Central Auditory Processing in the educational Settings. San Diego: Singular Publishing Group Inc.1996.pp.97.